SGK giriş tarihine bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3.600, 4500 ve 5.400 prim günü üzerinden oluşturulan modellerle, bazı şartları yerine getiren vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik yollarını mümkün kılıyor.
Giriş tarihine göre emeklilik şartları yeniden şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden erken emeklilik fırsatı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu sistemler, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını tamamladığında erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise 55 olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül avantajlı bir seçenek sunuyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için erken emeklilik koşulları daha ağır. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır erken emeklilik koşulları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1.800 gün prim temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi özel hakları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi kısaltabilirsiniz.